ترخیص کالا از گمرک یکی از مهم ترین مراحل در واردات و صادرات بوده که معمولا با انجام فرآیندهای پیچیده و زمان بر همراه است. اما ترخیص کالا با پته گمرکی به عنوان سریع ترین و ساده ترین روش ترخیص شناخته شده است که برای کالاهایی با حجم کم و ارزش پایین تر به کار می رود. در واقع، این روش برای کالاهایی که ماهیت تجاری ندارند، مانند کالاهای مصرف شخصی، تجهیزات امانی و سوغات و … مناسب است. در این مقاله، به بررسی فرآیند ترخیص کالا به صورت پته گمرکی، مراحل ثبت آن، مزایا و نحوه استعلام پته گمرکی پرداخته می شود.
پته گمرکی چیست؟
پته گمرکی، سند خروج کالای مسافر از گمرک است که بدون هر گونه ثبت سفارش انجام شده و به همین دلیل به آن، مجوز برای خروج کالای مسافر نیز گفته می شود. در واقع در صورتی که تعداد و ارزش کالاها تجاری نبوده و تنها با هدف استفاده در کارخانه های تولیدی یا موسسات تحقیقی وارد شده باشد، ترخیص آن به صورت پته انجام می شود. ترخیص کالا با پته، یکی از سریع ترین روش های ترخیص کالا در گمرک بوده و نیازی به انجام تشریفات گمرکی که در حالت عادی برای تمام کالاهای وارداتی انجام می شود، ندارد. پس از ارائه مدارک و مجوزهای مورد نیاز برای صدور پته و همچنین انجام پرداختی های لازم، ترخیص کالا در مدت زمان کوتاه و در عرض چند ساعت انجام شده و کالا به مشتری تحویل داده می شود.
پته گمرکی مخصوص چه نوع کالاهایی است؟
برخلاف پروانه گمرکی که مخصوص کالاهای بازرگانی و تجاری است، پته گمرکی ساده تر، کم هزینه تر و سریع تر صادر شده و نیازی به طی کردن تشریفات تجاری، ارائه کارت بازرگانی و اظهارنامه گمرکی ندارد. پته گمرکی معمولا برای کالاهایی وارداتی کم حجم با ارزش مالی پایین تر صادر می شود که ماهیت تجاری نداشته و تنها به عنوان نمونه های تجاری، کالای مسافری، مصرف شخصی، تجهیزات امانی، سوغات و هدایای وارداتی یا دستگاه های تعمیراتی کاربرد دارند.
در واقع، زمانی که واردات کالا با هدف فروش در مقیاس بالا انجام نشده باشد و حجم یا ارزش کالا از حد مشخصی پایین تر باشد، به جای پروانه گمرکی، پته گمرکی صادر می شود. سقف ارزش قابل صدور پته نیز، به تشخیص و تایید گمرک بوده و به زمان و تشخیص گمرکات بستگی دارد.
نحوه ثبت پته گمرکی چگونه است؟
ثبت پته گمرکی پس از طی مراحل اولیه ورود کالا به گمرک و بررسی اسناد و مدارک انجام شده و فرآیند آن، تابع قوانین گمرک بوده اما بر خلاف پروانه گمرکی، مراحل چندان پیچیده و طولانی ندارد. ترخیص کالا با پته در گذشته با مراجعه حضوری به گمرک و به روش دستی انجام می شد اما در حال حاضر، سخت گیری و نظارت بیشتری برای بازرسی کالا و ترخیص پته گمرکی وجود داشته و کالاها باید به طور الکترونیکی در سامانه جامع امور گمرکی EPL اظهار و ثبت شوند. با دریافت شماره مربوط به پته این امکان را دارید که در کوتاه ترین زمان ممکن، آن را استعلام کرده و از وضعیت کالا در طول مسیر مطلع شوید.
مراحل ثبت پته گمرکی
مراحل ثبت پته گمرکی به صورت خلاصه به شرح زیر است:
- تحویل کالا به انبار گمرک: کالاها پس از ورود به کشور، ابتدا به انبار گمرک منتقل شده و قبض انبار صادر می شود.
- ارائه اسناد اولیه: صاحب کالا یا نماینده قانونی او، اسنادی مانند بارنامه، قبض انبار، فاکتور خرید و مدارک شناسایی را به دفتر گمرک ارائه می دهد.
- بررسی نوع و ارزش کالا: کارشناسان گمرک نوع کالا، ارزش آن، و هدف واردات آن را بررسی می کنند تا شرایط صدور پته احراز شود.
- ثبت اطلاعات در سامانه گمرکی EPL: در صورت تایید، اطلاعات کالا در سامانه جامع امور گمرکی ثبت شده و فرآیند صدور پته آغاز می شود.
- پرداخت حقوق ورودی: حقوق گمرکی و عوارض ورودی کالاها بسته به نوع کالاها و تعرفه، محاسبه و پرداخت می شود.
- صدور پته گمرکی: پس از تکمیل مراحل، پته گمرکی صادر شده و کالا قابل ترخیص از انبار گمرک خواهد بود.
پته گمرکی به دلیل آن که نیازی به تکمیل اظهارنامه، ثبت سفارش یا دریافت شماره کوتاژ ندارد، در صورتی که توسط فرد با قوانین آشنا انجام شود، فرآیند ترخیص را به سرعت و در مدت زمان کوتاهی پیش می برد.
مزایای پته گمرکی کالاها
ترخیص کالا با استفاده از پته گمرکی گرچه برای کالاهای خاص و محدود انجام می شود، اما مزایای قابل توجهی دارد که عبارتند از:
- بدون نیاز به کارت بازرگانی
- کاهش زمان توقف در گمرک
- تعرفه های پایین تر و کاهش هزینه های گمرکی
- مناسب برای واردات محدود، کالاهای مورد نیاز شخصی، نمایشگاهی، تعمیراتی و …
- فرآیند ترخیص ساده تر و سریع تر بدون نیاز به ارزیابی، ثبت سفارش و سایر تشریفات تجاری
استعلام پته گمرکی
استعلام پته گمرکی می تواند به صورت آنلاین یا از طریق مراجعه حضوری به گمرک انجام شده و به صاحب کالا یا نماینده قانونی او، این امکان را می دهد که از صدور، اعتبار و جزئیات پته، مطلع شود. استعلام پته گمرکی در واقع برای بررسی و پیگیری وضعیت یک محموله یا کالا در گمرک انجام شده و این اطمینان را می دهد که کالاها به درستی از گمرک عبور کرده اند. برای استعلام پته گمرکی روش های مختلفی وجود دارد:
- از طریق سامانه EPL (پنجره واحد تجارت فرامرزی)
برای استعلام پته گمرکی در کوتاه ترین زمان کافیست وارد سامانه epl.irica.ir شده، سپس با وارد کردن شماره قبض انبار، شماره بارنامه یا کد ملی صاحب کالا، شماره و اطلاعات مربوط به پته گمرکی و وضعیت آن را مشاهده کنید.
- مراجعه حضوری به گمرک محل ورود کالا
در صورتی که امکان استفاده از سامانه آنلاین وجود نداشته باشد، می توان با ارائه مدارک شناسایی و اسناد حمل، به گمرک مربوطه مراجعه و اطلاعات پته را دریافت کرد.
- شرکت حمل ونقل یا ترخیص کار رسمی
در بسیاری از موارد، ترخیص کاران یا شرکت های حمل بین المللی با دسترسی سیستمی به گمرک، می توانند به صورت دقیق و لحظه ای اطلاعات پته را استعلام و گزارش دهند.
جمع بندی
ترخیص کالا با پته گمرکی یکی از سریع ترین و ساده ترین روش های ترخیص کالا است که برای کالاهایی با حجم کم و ارزش اقتصادی پایین تر و بدون ماهیت تجاری استفاده می شود. پته گمرکی معمولا برای کالاهای وارداتی خاص و محدود مانند نمونه های تجاری، کالاهای مصرفی شخصی، سوغات، دستگاه ها و تجهیزات تعمیراتی و … صادر شده و مزایایی همچون کاهش زمان توقف در گمرک و هزینه های پایین تر دارد. این روش ترخیص به مراحل پیچیده در ترخیص کالاهای تجاری مانند ثبت سفارش، اظهارنامه گمرکی، ارائه کارت بازرگانی و … نیازی نداشته و فرآیند ترخیص کالا را سریع تر و راحت تر خواهد کرد.
مراحل ثبت پته گمرکی شامل تحویل کالا به گمرک، ارائه اسناد مورد نیاز، ثبت اطلاعات در سامانه گمرکی، پرداخت حقوق ورودی و صدور پته است. برای استعلام پته گمرکی نیز می توان از سامانه EPL، مراجعه حضوری به گمرک یا از طریق ترخیص کاران و شرکت های حمل ونقل استفاده کرد.