ترخیصیه به عنوان یک سند رسمی و مجوز نهایی برای تحویل کالا از انبار گمرک محسوب می شود که بدون آن، هیچ کالایی امکان خروج از گمرک را ندارد. ترخیصیه در واقع، نشان دهنده تسویه حساب کامل با شرکت حمل ونقل و مجوز دریافت کالا از گمرک است. این سند، حاوی اطلاعات دقیق کالاها بوده و می تواند با رعایت مراحل مشخص، به فرد یا شرکت دیگری واگذار شود. آشنایی با تفاوت های ترخیصیه و قبض انبار، نحوه صدور، اطلاعات مندرج در آن و روش های پیگیری، به صاحبان کالا کمک می کند تا با دقت و سرعت بیشتری کالاهای وارداتی خود را ترخیص کنند.
بهره گیری از سامانه های آنلاین و همکاری با ترخیص کاران رسمی، این مسیر را ساده تر و امن تر می سازد. در این مقاله به صورت خلاصه، کاربرد ترخیصیه، تفاوت آن با قبض انبار، مراحل واگذاری و نحوه پیگیری وضعیت آن بررسی شده تا واردکنندگان و صاحبان کالا بتوانند با آگاهی کامل تری مسیر ترخیص را طی کنند.
ترخیصیه چیست؟
ترخیصیه (Delivery Order) مدرکی است که از سوی شرکت های حمل و نقل یا ترخیص کار صادر شده و بلامانع بودن ترخیص کالاها و انجام تشریفات گمرکی را نشان می دهد. ترخیصیه در واقع به صاحب کالا یا نماینده قانونی او اجازه می دهد تا کالاهای وارداتی خود را از انبار گمرک تحویل بگیرد.
ترخیصیه پس از تسویه کامل کرایه حمل و هزینه های جانبی مانند دموراژ، هزینه توقف کالا در بندر و …، توسط شرکت کشتیرانی یا فورواردر صادر می شود و بدون ارائه این سند به گمرک، امکان ترخیص و خروج کالا وجود ندارد.
این سند حاوی اطلاعات مهمی نظیر نام صاحب کالا، مشخصات محموله، شماره بارنامه، نام کشتی و بندر مقصد است. ارائه ترخیصیه در هر یک از روش های حمل و نقل هوایی، دریایی و زمینی، الزامی بوده و اثبات می کند که صاحب کالا کلیه تعهدات خود را در قبال شرکت حمل ونقل انجام داده و می تواند برای ترخیص کالاهای خود از گمرک اقدام کند.
تفاوت بین قبض انبار و ترخیصیه چیست؟
قبض انبار و ترخیصیه از جمله اسناد و مدارک مهم در حمل ونقل و ترخیص کالا بوده اما دو سند مجزا و متفاوت از یکدیگر هستند. قبض انبار به عنوان مدرک مالکیت و نگهداری کالا در انبار بوده و به صاحب کالا این اطمینان را می دهد که کالاهای وارداتی به انبارها و اماکن گمرکی تحویل داده شده است. در حالی که ترخیصیه به عنوان مجوز رسمی برای تحویل کالا از گمرک یا انبار گمرکی عمل می کند. قبض انبار و ترخیصیه از نظر زمان صدور نیز تفاوت دارند. قبض انبار در مرحله ابتدایی ورود کالا به انبار یا بندر صادر می شود، اما ترخیصیه پس از انجام مراحل گمرکی و تسویه حساب ها صادر می شود. همچنین، قبض انبار شامل اطلاعات مربوط به محل نگهداری کالا و مالکیت آن بوده اما ترخیصیه، اطلاعات مربوط به محموله، پرداخت ها و … را شامل می شود.
ترخیصیه شامل چه اطلاعاتی است؟
در ترخصیه اطلاعاتی شامل موارد زیر نوشته می شود:
- مشخصات گیرنده (صاحب ترخیصیه)
- مشخصات وسیله حمل
- شماره بارنامه
- تاریخ صدور
- محل بارگیری
- محل تخلیه
- تعداد و نوع بسته بندی
- اطلاعات و شرح کالا
- وزن خالص
- نام شرکت حمل ونقل
- شماره فهرست کل بار
- لیست کانتینرها و شماره کانتینر
چگونه می توان وضعیت ترخیصیه را پیگیری کرد؟
بسیاری از صاحبان و واردکنندگان کالا به دنبال روش هایی برای پیگیری وضعیت ترخیصیه خود هستند. برای پیگیری وضعیت ترخیصیه بسته به نوع حمل و نقل دریایی، هوایی و زمینی و همچنین، شرکت حمل ونقل مربوطه، روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
مراجعه به وب سایت شرکت حمل ونقل
بیشتر شرکت های بین المللی حمل ونقل یا خطوط هوایی، امکان پیگیری آنلاین وضعیت بار و صدور ترخیصیه را فراهم کرده اند. برای این کار، کافی است شماره بارنامه (BL / AWB) یا کد رهگیری را در بخش Track & Trace یا Shipment Tracking وارد کنید.
استفاده از سامانه های گمرکی
با استفاده از سامانه جامع امور گمرکی در قسمت پنجره واحد تجارت فرامرزی می توان با وارد کردن شناسه کالا یا شماره اظهارنامه، اطلاعات مربوط به پرونده های گمرکی از جمله وضعیت ترخیصیه، مسیر حمل، زمان ورود و تخلیه کالا و شماره ترخیصیه و … را مشاهده و پیگیری کرد.
همکاری با شرکت های ترخیص کار رسمی
شرکت های حمل ونقل بین المللی یا ترخیص کار رسمی، با استفاده از دسترسی های سیستمی و ارتباط مستقیم با سازمان بنادر و گمرک، وضعیت ترخیصیه را به صورت روزانه پیگیری و اطلاع رسانی می کنند. از طریق تماس تلفنی با شرکت حمل ونقل بین المللی یا گمرک نیز می توانید از وضعیت ترخیصیه مطلع شوید، اما باید اطلاعات کاملی شامل نام، نشانی، شماره تماس، شماره بارنامه یا شماره ترخیصیه و … را ارائه دهید.
مراحل واگذاری ترخیصیه
ترخیصیه یکی از اسناد مهم برای ترخیص کالا و به نام صاحب کالا است، اما امکان واگذاری امتیازات کالاهای وارداتی به شخص حقیقی یا حقوقی دیگر برای صاحب کالا وجود دارد که به این عمل، واگذاری ترخیصیه گفته می شود. پس از واگذاری ترخیصیه، مالکیت کالا به فرد دیگری واگذار می شود. نحوه چگونگی واگذاری ترخیصیه شامل مراحل زیر است:
- دریافت ترخیصیه از شرکت حمل و نقل: ابتدا صاحب کالا یا نماینده قانونی او، با ارائه مدارک حمل، ترخیصیه را از شرکت حمل و نقل دریافت می کند.
- تنظیم وکالت نامه: برای واگذاری ترخیصیه، وکالت نامه رسمی محضری یا گمرکی به نام شخص یا شرکت ترخیص کار تنظیم می شود.
- ارائه مدارک به گمرک: مدارکی که باید به گمرک ارائه شود شامل ترخیصیه، قبض انبار، بارنامه، فاکتور، پکینگ لیست و وکالت نامه جهت ثبت اظهارنامه گمرکی است.
- ثبت اظهارنامه و تشریفات گمرکی: ترخیص کار با استفاده از ترخیصیه و مدارک، نسبت به اظهار کالا و طی مراحل کارشناسی، ارزیابی و پرداخت حقوق ورودی اقدام می کند.
- ترخیص کالا: پس از طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه ها، کالا از گمرک ترخیص و به صاحب کالا یا نماینده اش تحویل می گردد.
واگذاری ترخیصیه به غیر
برای واگذاری ترخیصیه همچنین می توانید از طریق سامانه epl.irica.ir اقدام کرده و با ورود به عنوان صاحب کالا یا شرکت حمل ونقل، از منوی سمت راست، گزینه واگذاری ترخیصیه را انتخاب کنید. در مرحله بعدی، پس از وارد کردن اطلاعات مورد نیاز شامل کد ملی شرکت حمل، شماره مانیفست، شماره بارنامه و کد ملی صاحب جدید ترخیصیه، بر روی گزینه انتقال کلیک کرده و در صورت صحیح بودن اطلاعات وارد شده، پیام سیستم را تایید کنید. در پایان، عملیات انتقال و واگذاری ترخیصیه به خوبی انجام شده و صاحب جدید کالا از این به بعد می تواند، برای انجام مراحل بعدی شامل اظهار کالا، دریافت قبض انبار الکترونیکی و …، اقدام کند.
جمع بندی
ترخیصیه مجوزی است که پس از تسویه با شرکت حمل ونقل صادر شده و بدون آن، تحویل کالا از گمرک ممکن نیست. این سند شامل اطلاعات کلیدی مانند مشخصات محموله، شماره بارنامه و مشخصات صاحب کالا است. برخلاف قبض انبار که صرفا تایید ورود کالا به انبار است، ترخیصیه اجازه خروج و ترخیص آن را می دهد. واگذاری ترخیصیه نیز با تنظیم وکالت نامه و ثبت اطلاعات در سامانه گمرکی امکان پذیر است.